RZEŹBA TERENU

Teren Nadleśnictwa Tuszyma, podobnie jak cała Kotlina Sandomierska jest wielkim zapadliskiem tektonicznym tzw. Zapadlisko Podkarpackie. Powstało w wyniku ruchów górotwórczych w Karpatach w okresie trzeciorzędu (przed ok. 1-60 mln lat).

Krajobraz tego regionu został jednak ukształtowany głównie w okresie czwartorzędu (ok. 1 mln lat temu) pod wpływem działania lodowca, który wędrując od północy wdarł się głęboko w doliny przedgórza Karpat. Ostateczne ukształtowanie powierzchni nastąpiło w wyniku działania rzek, które po ustąpieniu lodowca naniosły tu masy mułu i piasków, wysychania polodowcowych jezior oraz działania temperatur i wiatrów.

Teren, na którym leżą lasy Nadleśnictwa przedstawia lekko pofałdowaną równinę wzniesioną od ok. 150 do 230 m n.p.m., gdzie miejscami w części północnej i północno-wschodniej obrębu Tuszyma występują pagórkowate wzniesienia tzw. Biesiadne Góry (245 m n.p.m.), a wzniesienia dochodzą do 20 m wysokości względnej. W obszarze Nadleśnictwa najbardziej urzeźbione są tereny położone w obrębie wysoczyzn: Tarnowskiej i Kolbuszowskiej. Maksymalne deniwelacje powierzchni dochodzą tu do 50 m. Najniżej położony punkt w obrębie Wysoczyzny Tarnowskiej to terasa zalewowa potoku Stara Wiśnia (180 m n.p.m.), w środkowej jego części w rejonie wsi Zaborcze, a w obrębie Wysoczyzny Kolbuszowskiej terasa zalewowa rzeki Tuszymka (195 m n.p.m.), w rejonie wsi Zarzecze w południowej części obszaru. Najwyżej położony punkt to kulminacje utworów zwałowych nieznacznie przekraczające 215 m n.p.m. w rejonie wsi Nagoszyn w południowo-zachodniej części obszaru Wysoczyzny Tarnowskiej, a na Wysoczyźnie Kolbuszowskiej - 245 m n.p.m. w rejonie wsi Niwiska.

WARUNKI GLEBOWE

Na terenie Nadleśnictwa Tuszyma wyróżniono 12 typów i 35 podtypów gleb, co wpływa na znaczne zróżnicowanie warunków siedliskowych.

Udział poszczególnych gleb przedstawia się następująco:

- gleby rdzawe bielicowe 45,04%

- gleby bielicowe murszaste 10,53%

- gleby glejo-bielicowe właściwe 7,37%

- gleby bielicowe właściwe 6,14%

- gleby murszaste 4,77

- gleby gruntowo-glejowe właściwe 4,59%

- gleby opadowo-glejowe właściwe 4,23%

- gleby murszowate 3,45%

- gleby rdzawe brunatne 3,15%

- gleby murszowe 2,50%

Pozostałe gleby mają zajmują łącznie 8,23% powierzchni Nadleśnictwa Tuszyma.

WARUNKI SIEDLISKOWE

Siedliska lasów Nadleśnictwa Tuszyma w ujęciu troficznym przedstawiają się następująco:

- bory 7,81%,

- bory mieszane 65,39%,

- lasy mieszane 21,35%,

- lasy 2,23%,

- olsy i olsy jesionowe 3,16%,

- łęgi 0,06%.

Siedliska lasów Nadleśnictwa Tuszyma w ujęciu wilgotnościowym przedstawiają się następująco:

- świeże 65,39%,

- wilgotne 41,18%,

- bagienne 4,17%,

- łęgowe 0,68%.

WARUNKI WODNE

Obszar Nadleśnictwa Tuszyma usytuowany jest w dorzeczu Wisły, w zlewniach dwóch rzek: Wisłoki i Brenia.

Zlewnia Wisłoki (ciek II rzędu) w obszarze Nadleśnictwa zajmuje największą powierzchnię. Sieć rzeczna ma tu zasadniczo charakter dendrytyczny, zwłaszcza w obszarach źródliskowych, gdzie odznacza się stosunkowo dużą gęstością i występowaniem zabagnień. Środkowa i dolna część zlewni ma układ sieci zbliżony do widlastego. Na omawianym obszarze zlewnia Wisłoki charakteryzuje się wyraźną asymetrią dorzecza. Główny prawobrzeżny dopływ – Tuszymka (ciek III rzędu) wraz ze swoimi dopływami odwadnia południową część obszaru obrębu Tuszyma. Potok Ligejski (ciek III rzędu) zmieniający w dolnym biegu nazwę na Kanał Białoborski wraz z Kanałem Grądzkim (ciek III rzędu) oraz ich dopływy, odwadniają środkową część obrębu Tuszyma. Północną część obrębu odwadnia potok bez nazwy (ciek III rzędu).

Obręb Przecław odwadniają lewobrzeżne dopływy Wisłoki, część południową potok Słowik (ciek III rzędu), a część środkową Potok Stara Wiśnia (ciek III rzędu) wraz ze swymi dopływami. Północną część obrębu odwadnia rzeka Breń (ciek II rzędu) wraz z szeregiem mniejszych dopływów bez nazw.